[Η μπροσουρα αυτη γραφτηκε στην Αγγλια πριν από λιγα χρονια από καποιους “βιγκαν αναρχικους για την ταξικη παλη” και μεταφραστηκε ολοκληρη με ελαχιστες παραλλαγες στη Θεσσαλονικη το 2008 από τους “αντικαπιταλιστες για την αρμονικη συμβιωση μεταξυ ανθρωπου, φυσης και ζωων”.]
Τα πιο δημοφιλη εντυπα γραμμενα γυρω απ’ το βιγκανισμο ειναι γραμμενα απο μια ελευθεριακη σκοπια παρά απο μια ταξικα βασισμενη σκοπια. Οι αποψεις στηριζονται πιο πολυ στη φιλανθρωπια, φιλοζωια και φιλευσπλαχνια παρά στην αλληλεγγυη και προσφερουν πιο πολυ ατομικες και καταναλωτικες λυσεις. Συχνα αυτα τα δημοφιλη εντυπα κατηγορουν τις ατομικες επιλογες για την αγρια εκβιομηχανοποιημενη κακομεταχειρηση των ζωων παρά κατανοουν τις οικονομικες και ιεραρχικες δομες πισω απο αυτην αφυπνιζοντας ετσι τον κοσμο να οργανωθει εναντια σε αυτες.
Αυτη η μικρη μπροσουρα εχει στοχο να προσφερει μια αλλη οπτικη στο ζητημα, χτισμενη στην αντι-καπιταλιστικη, ελευθεριακη-κομμουνιστικη, ταξικη αναρχικη σκοπιά. Υποτιθεται οτι ο αναγνωστης εχει επιγνωση της εκμεταλλευτικης φυσης του καπιταλισμου και των κοινωνικων ιεραρχιων. Σκοπος ειναι να δειχτει πως ο καπιταλισμος και οι ιεραρχικες δομες επηρεαζουν θεματα σχετικα με την χρησιμοποιηση των ζωων στον αγρο,στην ιδιοκτησια και χρηση γης και στην περιβαλλοντολογικη υποβαθμιση σχετιζομενη με την τροφικη παραγωγη.
Εδω οι αποψεις θα εξηγηθουν συντομα μονο. Ο αναγνωστης μπορει να ψαξει για περαιτερω πληροφοριες σε διαφορες ιστοσελιδες και βιβλια.
ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΖΩΑ
Στον προπερασμενο αιωνα η τροφικη παραγωγη περασε μια μεγαλη αλλαγη σε μια πιο εντατικη μεθοδο στα πλαισια του κεφαλαιου. Αυτο επηρεαζει την τροφικη παραγωγη αλλά αυτη η μπροσουρα θελει να θιξει την επιρροη που εχει στην χρηση των ζώων στον αγρο.
Για παραδειγμα, ας δουμε τη ζωη της μεσης κοτας εκτροφειου. Τα κοτοπουλα εκτροφειου ειναι γνωστα και ως κοτοπουλα μπροϊλερ (broiler) με αλλα λογια κοτοπουλα σχαρας. Το μπροϊλερ ειναι ενα ‘κατασκευασμενο’ ειδος που περναει μια συγκεκριμενη δυνατη εκτροφικη διαλογη που δινει ποιοτικη εμφαση στην αυξηση της παραγωγης και την μειωση του κοστους. Η επιλεγμενη εκτροφη δινει εμφαση για παραδειγμα στην μεγαλη στηθωδη και μυικη παραγωγη και στο γρηγορο κερδος εις βαρος των ζώων.
Η ζωη ξεκιναει στο εκκολαπτηριο οπου μεγαλα μηχανηματα κρατουν χιλιαδες γονιμα αυγα στις ζητουμενες θερμοκρασιες. Απο την πρωτη στιγμη που το κλωσσοπουλο εκκολαπτει το φυλο καθοριζεται και αφου τα αρσενικα κλωσσοπουλα μεγαλωνουν πιο γρηγορα, τα θηλυκα μπαινουν σε μυλο (γκραϊντερ) μεγαλης ταχυτητας μολις γεννηθουν. Αντιθετως, και για την ειρωνια των πραγματων, στην παραγωγη αυγου συμβαινει ακριβως το αναποδο βαζωντας τα αρσενικα κλωσσοπουλα στο γκραιντερ αφου ειναι αχρηστα στην παραγωγη αυγων. Τα δυο αυτα ειδη ειναι διαφορετικα και ακολουθουν διαφορετικη πορεια διαλογης μεσω εκτροφειου. Το κοτοπουλο μπροϊλερ δεν ειναι ειδος αλλά υβριδιο με την ονομασια Ross 208 (πατενταρισμενο).
Τα αρσενικα κλωσσοπουλα επειτα μεταφερονται σε κουτες στις ειδικες μοναδες μπροϊλερ οπου θα παραμεινουν για 35 ημερες ωσπου να μεγαλωσουν και να αναπτυχθουν στο επακρο. Οι μοναδες μπροϊλερ ειναι διαδρομοι χωρις παραθυρα οπου διαμενουν δεκαδες χιλιαδες κοτοπουλα ταυτοχρονα, με μεσο ορο 21 πτηνα ανα τετραγωνικο μετρο δηλαδη αναλογει λιγο λιγοτερο απο μια σελιδα Α4 ανα μπροϊλερ. Η θερμοκρασια ελεγχεται αυτοματα και ο φωτισμος ρυθμιζεται ωστε να επιδρα κατα φυση για την διατροφικη συνηθεια των πτηνων την ωρα του σούρουπου και της αυγης. Το επιπεδο αναπτυξης των πτηνων αυτων εχει διπλασιαστει τις δυο τελευταιες δεκαετιες προκαλωντας διαφορα προβληματα στις δομες των κοκκάλων τους μεταξυ αλλων.
Μολις επιτευθει το ζητουμενο βαρος, τα μπροϊλερ πακεταρωνται σε κουτες και μεταφερονται σε σφαγειο. Κατα τη διαρκεια της μεταφορας περιπου το 0,5% των πτηνων πεθαινει και μεγαλυτερο ακομα ποσοστο τραυματιζεται λογω αδυναμων ποδιων κτλ. Επειτα τα πτηνα τοποθετουνται σε γαντζο προσκολλημενο αναποδα σε ζωνη μεταβιβασης. Η πρωτη σταση ειναι ενας δισκος με νερο οπου το κεφαλι των πτηνων πρεπει να χτυπησει και το ηλεκτρικο ρευμα στο νερο πρεπει να πληξει το πτηνο. Φυσικα αυτο δεν πετυχαινει παντα καθως το πτηνο παλευει να ελευθερωθει απ’τον γαντζο. Επομενη σταση ειναι ενα πριονι γωνιας που πρεπει να το λαιμοτομησει. Μετα απο αυτό, το πτηνο κατευθυνεται προς το αυτοματο μηχανημα που το ξεπουπουλιαζει και το καθαριζει προτου φτασει στον τομεα πακεταρισματος.
Αυτο το παραδειγμα της βιομηχανοποιημενης ζωικης παραγωγης ελπιζουμε δειχνει πως η αλλαγη στον εντατικο καπιταλιστικο τροπο καλλιεργειας εχει επισης εντατικοποιησει την εκμεταλλευση αυτων των αισθανόμενων οντων. Οι καπιταλιστες δεν ειναι σπισιστές (speciesists) δηλαδη δε θα εκμεταλλευονταν μονο ενα ειδος, αλλά δε θα ειχαν και κανεναν ενδοιασμο να εκμεταλλευτουν οτιδηποτε αν τους δοθει ευκαιρια.
Η ΖΩΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΑΠΟΔΥΝΑΜΩΝΕΙ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ
Η χρηση των ζώων στον αγρο αυξανεται επιταχυνομενα. Για καθε ανθρωπο αναλογικα τρια ζωα χρησιμοποιουνται, αριθμος που πενταπλασιαστηκε απο την δεκαετια του 1950. Ηδη το 50-60% του παγκοσμιου σιτου τρεφει τα ζωα και το ποσοστο συνεχως αυξανεται.
Γιατι το κανουμε αυτο θεμα; Τα ζωα στην παραγωγη αυτη μπορουν να περιγραφτουν ως “αντιστροφα εργοστασια πρωτεϊνών” εννοωντας οτι θα καταναλωσουν περισσοτερη πρωτεϊνη και ενεργεια απο οσο θα αποθηκευσουν στα προϊοντα που αποσπωνται απο αυτα. Το ζωο θα χρειαστει ενεργεια για να μετακινηθει (ο ελαχιστος χωρος που τους επιτρεπουν οι συνθηκες στα εργοστασια παραγωγης), να παραγει θερμοτητα και για να παραξει πραγματα στα οποια οι καπιταλιστες δεν εχουν βρει ακομα καποια ιδιαιτερη χρησιμοτητα οπως οι αρθρωσεις, το μαλλι, τα πουπουλα κτλ. Στατιστικα αυτο σημαινει οτι η γη την οποια χρειαζεται μια αγελαδα για να τραφει ειναι δεκα φορες περισσοτερη απο αυτην στην οποια μπορουν να καλλιεργηθουν φυτα με τον ιδιο αριθμο πρωτεϊνων.
Η παραγωγη κρεατος εχει πολλες ακομα σοβαρες περιβαλλοντολογικες επιπτωσεις, οπως η παραγωγη μεθανιου, απορριμματα ζωικης κοπριας, αποδασωση, εδαφικη διαβρωση, υψηλο ποσοστο ρυπων απο απολιθωμενα καυσιμα συγκριτικα με φυτικη βασισμενη τροφικη παραγωγη και ακομα καταναλωνει 100.000 λιτρα νερου για καθε κιλο βοδινου σε σχεση π.χ με πατατα (500 λιτρα), ρυζι (1000 λιτρα) και σογια (2000 λιτρα) ενώ την ιδια στιγμη οι πηγες νερου παγκοσμιως ξεραινονται.
Ο λογος για τον οποιο το κεφαλαιο ενδιαφερεται τοσο εντονα για τη ζωικη παραγωγη ειναι η κερδοφορια του και αντισταθμιζει το κοστος της κοινωνικης ανησυχιας σχετικα με την περιβαλλοντολογικη μολυνση καταναλωνοντας φτηνες μη-αγοραιες πηγες οι οποιες συχνα είναι με “κοινο” ιδιοκτητη όπως οι πηγες νερου.
Ζουμε σε εναν πεπερασμενο κοσμο και οι πηγες του ειναι υπο τον ελεγχο του ιδιωτικου κεφαλαιου. Αυτο απλα σημαινει οτι η ροη των πηγων θα βρισκεται παντα στα χερια αυτων που εχουν την αγοραστικη δυναμη και οχι στα χερια του λαου συμφωνα με τις αναγκες του οπως θα ηταν σε μια αναρχικη κοινωνια. Η ιδιοκτησια και η ανιση κατανομη γης, στα πλαισια του καπιταλισμου, δημιουργουν την προσδοκια εξωτερικου κεφαλαιου με την παραγωγη εξαγωγιμων προϊντων. Αυτο εχει οδηγησει σε καταστασεις που ντοπιοι κατοικοι πεινουν ενω η γη διπλα τους χρησιμοποιειται για την παραγωγη ζωικων προϊντων ή κτηνοτροφιας των Ευρωπαϊκων ή Αμερικανικων αγορων.
ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΤΑΞΗ
Τα παλια στερεοτυπα αντικαπιταλιστικα καρτουν εικονιζουν τα αφεντικα χοντρους και γέρους με αστειο καπελακι και πουρο. Η πραγματικοτητα σημερα αλλαζει με γρηγορους ρυθμους. Η εργατικη ταξη ειναι πιο πιθανο να ειναι παχυσαρκη και σε κακη κατασταση υγειας ενω οι πλουσιοι εχουν προσβαση σε καλυτερο φαγητο και καλυτερη πληροφορηση πανω σε αυτό και επισης εχουν ευκολοτερα προσβαση σε ιδιωτικες υπηρεσιες υγειας. Η συγχρονη ταξη των αφεντικων μοιαζει υγειης, τρεφεται καλα και ζει πολλα χρονια.
Για αιωνες, οι διατροφικες συνηθειες-κουλτουρες ειχαν διαμορφωθει πανω το χτισιμο μιας ισσοροπημενης διατροφης συμφωνα με το περιβαλλον που ζουσε ο ανθρωπος. Ριξτε απλα μια ματια στις διαφορες διατροφικες κουλτουρες ανα τον κοσμο και στους τροπους με τους οποιυς καταφεραν να βρουν μια ισσοροπημενη και υγειεστατη διαιτα χωρις καμια επιστημονικη γνωση στη θρεπτικη διατροφη. Τωρα αυτη η αλυσιδα μεταφορας των διατροφικων συνηθειων εχει σπασει και εχει αντικατασταθει απο μεγαλες πολυεθνικες εταιρειες και απ’ το μπατζετ αγορας τους.
Αυτο εχει σαν αποτελεσμα οι διατροφικες συνηθειες της εργατικης ταξης να παρακμαζουν. Το κεφαλαιο προσπαθει να αποσπασει οσο πιο πολυ κερδος με υπουλες μεθοδους. Χρησιμοποιει τα φτηνοτερα υλικα, συχνα γενετικα τροποποιημενους οργανισμους και μολυσμενες μεθοδους παραγωγης. Η νεα μας διατροφικη κουλτουρα επιβαλλομενη απ’ τον καπιταλισμο σχετιζεται μεγιστα με επερξεγασμενες τροφες, ορμονες, κρεατικα προϊοντα με αντιβιοτικα και συντηριτικα, ζωϊκα προϊοντα μαζικης παραγωγης, φαστ φουντ, αδειους υδατανθρακες, γενετικα μηχανοποιημενες τροφες και παει λεγοντας.
Μπορουμε να αντιδρασουμε σε αυτο με τη διαχυση μιας πιο υγειινης διατροφικης παιδειας στον κοινωνικο περιγυρω μας και κανοντας εργο για φτηνοτερες και καλυτερες τροφες. Ο βιγκανισμος μπορει να παιξει σημαντικο ρολο σε αυτο υποστηριζωντας τη διατροφη σαν ενα τομεα οπου καποιος μπορει να παρει στα χερια του τον ελεγχο της ζωης του κανοντας τη διατροφη του μια συνειδητη εσκεμμενη επιλογη παρά αφηνοντας την στα χερια του στρατηγικου μαρκετιγκ των πολυεθνικων εταιρειων.
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΚΟΣ ΒΙΓΚΑΝΙΣΜΟΣ
Με τη μεταβαση στο βιγκανισμο δε ζηταμε απο πολιτικους ή απο καθε ειδους αρχηγους και επαγγελματιες να επιλυσουν κοινωνικα προβληματα που μας απασχολουν ιδιαιτερα. Δεν αντιπροσωπευουμε καποια αρμοδιοτητα ή εξουσια αλλα προσπαθουμε να βρουμε μια δυναμικη λυση ανεξαρτητα και χωρις καμία διαμεσολάβηση.
Ο βιγκανισμός δε διαχεεται μεσω καποιων διασημων ανδρων, ουτε μεσω καποιας μεγαλης θεωριας παρά τις προσπαθειες καποιων να ορισουν το κινημα με αυτον τον τροπο.
Καποιοι παρατηρητες, μέχρι και κάποιοι βιγκαν ακτιβιστες με ιεραρχικο και καπιταλιστικο τροπο σκεψης, προσπαθουν να εξηγησουν ολοκληρο το βιγκαν κινημα μεσω διασημων φιλοσοφων ή εφευρετων πατεραδων. Αυτη ειναι εσφαλμενη αντιληψη και αποτυγχανει να δει την αληθινη φυση του κινηματος. Ο βιγκανισμος παει απο φίλο σε φιλο, μεταξυ συντροφων και μεταξυ οικογενειας, μεταξυ συναδελφων μεσω μιας πραγματικα ριζικης συνηθειας βασισμενης στην αλληλοβοηθεια και στη στηριξη.
Ο βιγκανισμος μονος του δε μπορει να αμφισβητησει τον καπιταλισμο και δε μπορει να γινει το αντικαταστατο ενος μεγαλου συλλογικου ταξικου αγωνα. Ο πολιτικα ελευθεριακος βιγκανισμος δεν ειναι για την προσωπικη καθαροτητα η το ηθικο ξεπλυμα χεριων αλλα μια προσπαθεια να δημιουργηθει μια νεα διατροφικη κουλτουρα.
Απο τη στιγμη που ειναι απλα απιθανο να τραφει ο πληθυσμος του πλανητη με διατροφη υψηλη σε ζωικα προιοντα ειτε σε καπιταλιστικη ειτε σε αναρχικη κοινωνια η στροφη προς τη χορτοφαγικη διατροφη ειναι αναγκαια. Η βιγκαν διατροφη ακομα, συμβολιζει μια αλλαγη στη σχεση μας με τα ζωα υπο πολιτισμικους ορους, μιας και υπερασπιζεται το σεβασμο μεταξυ ολων των ειδων, αφου τα ζωα δεν υπαρχουν για μας για να τα τρωμε, να τα φοραμε ή για να τα χρησιμοποιουμε για διασκεδαση, για πειραματα κτλ. Ακομα επαναοικειοποιουμαστε τη διατοφικη κουλτουρα απο την ανθυγειινη κατευθυνση που το πολυεθνικο κεφαλαιο της εδωσε. Τα κινηματα των εργατικων και κοινωνικων κινηματων εχουν μια περιτρανη ιστορια στη δημιουργια νεων παιδειων μεσα στο καβουκι της εκμεταλλευτικης παιδειας του καπιταλισμου.